Rodzina Kużel z Rosi

Zaczęty przez M.Kużel, Styczeń 04, 2021, 06:51:33 PM

Poprzedni wątek - Następny wątek

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

M.Kużel

Dzień dobry

Od jakiegoś czasu próbuję skompletować jakiekolwiek informacje o moim pradziadku i jego przodkach ale idzie dość opornie przez sporą wyrwę w czasie. Po krótce przedstawię co wiem i co mnie ineteresuje:

Co wiem:
Imię i nazwisko: Jan Kużel
Mieszkał i zmarł w Rosi (dekanat wołkowyski). Całą wiedzę odnośnie daty urodzenia i śmierci mam z księgi kolędnicznej
https://kresy.genealodzy.pl/gub_wil_87/ros.html

oraz odszukanego nagrobka w Rosi z tabliczką wskazującą tylko i wyłącznie wiek w latach. Urodził się w 1897 roku i zmarł w 1942 po pobiciu przez niemieckich żołnierzy. Z zapisów pamiętnika jednego z jego znajomych (z rodziny Kreczko), który kiedyś umieszczono w internecie na prywatnej stronie (która już nie istnieje) dowiedziałem się że poszedł na front pierwszej wojny światowej jednak nie znalazłem jego imienia i nazwiska w spisie który znalazłem na forum. Prababka wróciła po wojnie do Polski ale nikt z rodziny nie ma po niej żadnych dokumentów, nic. Po śmierci dziadka wzięła drugi ślub (z osobą z rodziny Kreczko) ale czy w Polsce czy w Rosi tego też nie wiem.
Pradziadek Jan miał też rodzeństwo które oczywiście nie żyje ale zjechali do Polski, nie przekazując jednak swoim dzieciom i wnukom wielu informacji o życiu przed wojną.
Ich ojciec Aleksander urodził się w 1853 roku ale tak jak wspominałem wyżej jest to jedynie wniosek z powyższej księgi kolędniczej. Kiedy zmarł nie wiem.

Co zrobiłem:
Dotychczas przeszukałem:
- księgę kolędniczą i znalazłem to co wyżej
- pisałem do Parafii w Rosi odnośnie metryk etc maila ale póki co nie otrzymałem odpowiedzi
- pisałem na FB profilu Parafii i odezwała się do mnie osoba prowadząca konto i zrobiła mi zdjęcie nagrobka pradziadka ale co do reszty spraw to zamilkła
- przejrzałem księgi parafialne z FamilySearch z lat 1802-1818 i odnalazłem kilka wpisów odnośnie rodziny Kużel ale nie bezpośrednio z Rosi tylko z miejscowości Zahory która znajduje się ok 7km obok, potwierdza się umiłowanie do imienia Jan (mój tata też takowe dostał) - może być to jednak przypadek ale nie ma wzmianek o Kużelach w samej Rosi więc zakładam że po prostu sprowadzili się tam za pracą
https://www.familysearch.org/records/images/image-details?page=1&place=8183844&rmsId=TH-909-55039-93904-60&imageIndex=312&singleView=true
- przejrzałem Genetekę - nic więcej niż z ksiąg na FamilySearch nie ma
- dostałem informację na portalu Radzima.net że na cmentarzu w Rosi jest grób Aleksandra ale osoba która ją dodała już się więcej nie odezwała (miało to miejsce bodajże 6 lat temu)
- cerkiew Roska 1828
https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QSQ-G9G3-12BS?i=363&cat=1115305
- przeszukałem udostępnione przez Stowarzyszenie Rodów Grodzieńskich ,,Wypisy z księgi spowiadających się i przyjmujących komunię dekanatu wołkowyskiego z 1859 roku - spis parafii Rośś" licząc że znajdę informacje o Aleksandrze ale niestety spotkałem dość osobliwą informację. Była wymieniona rodzina Kużel w miejscowości Zahory a dokładniej same kobiety.
- szperając na ,,Szukaj w archiwach" w inernecie natknąłem się na kilka wzmianek o metrykach z parafii w Rosi które pomogłyby mi określić dokładniejsze informacje o rodzinie. Pytanie czy tam faktycznie są, czy ktoś z Państwa się na nie natknął lub miał w rękach ?
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/zespol/-/zespol/125201

Co mnie interesuje:
- gdzie szukać ksiąg parafialnych, metryk, czegokolwiek - archiwum w Grodnie, Wilnie, Mińsku, archidiecezjalne w Białymstoku ?
- jeśli tak to pisać w języku białoruskim (do Grodna czy Mińska) czy może angielskim ?
- czy jeśli pradziadek był na froncie IWŚ to jakieś informacje mogą znajdować się w Archiwum Wojskowym?
- czy znają Państwo kogokolwiek kto mieszka w Rosi i pomógłby w odszukaniu grobów osób z nazwiskiem Kużel ?

Mam też inne pytanie - prapradziadek Aleksander na pewno zmarł na Rosi po 1921 i na pewno przed II WŚ, jego syn i mój pradziadek Jan w 1942. Czy mogli mieć założone teczki osobowe, a jeśli tak to gdzie mogły trafić? Białoruski USC ? I oczywiście czy jest szansa że w teczce osobowej prababki lub rodzeństwa pardziadka Jana mogłyby być jakieś jego konkretne dane lub o Aleksandrze (ewentualnie jego żonie)?  Najbardziej mi zależy na dokładnej dacie narodzin i śmierci bo chcę mu postawić nowy nagrobek gdyż ten który odnaleziono jest raczej ,,tymczasowym".

Z góry dziękuję za wszelką pomoc i podpowiedzi

A. Rybalko

Witam serdecznie,

niedawno ukończyłam indeksację Rosi UMZ 1797-1818, dzięki temu mogłam zaraz zajrzeć co posiadanych danych. Można przyjąć za pewnik, że Kużelowie pochodzili ze wsi Zahory, mieszkali tam w początkach 19 wieku. Z uwagi na to, że w ciągu tego okresu pojawiły się tylko dwie metryki chrztu, i to dotyczące dwóch różnych rodzin (Jan i Katarzyna, Ignacy i Franciszka) wnioskuję, że członkowie tych rodzin należeli raczej do parafii unickiej. Jedna parafia istniała na pewno w samej Rosi, druga pobliska parafia to Dzięciołowicze.
Wieś Zahory należała do cerkwi roskiej, patrz tu: http://forum.rodygrodzienskie.pl/index.php?topic=606.msg2038#msg2038
Zajrzałam do spisu unitów z 1828, we wsi Zahory mieszkało aż 5 rodzin Kużelów, przypuszczalnie spokrewnionych ze sobą, bo poza tą wsią innych Kużelów jakby nie ma.

Szukał Pan w spisie spowiadających się parafii katolickiej z 1859. Same kobiety - to znaczy, to były katoliczki. Mężczyźni byli należeli do cerkwi, już nie unickiej, tylko prawosławnej, bo kościół unicki na terenie Rosji stopniowo likwidowano, a wierni musieli wybierać między katolicyzmem a prawosławiem. Dodam jeszcze, że chłopcy dziedziczyli wiarę po ojcu, dziewczynki - po matce. W Sieci można przeczytać więcej, np tu: http://unici.pl/content/view/64.html

Naturalnie wiele rodzin prawosławnych przechodziło na katolicyzm, ale nie wiem za wiele ani o tempie tego procesu, ani okresie czasowym.

Co do metryk katolickich z Rosi w Grodnie - są tam tylko z lat 1911-1923. Nie wiem, czy to byłoby w tym wypadku pomocne.

Metryki katolickiej parafii w Rosi z lat 1819-1864 są na familysearch, w okienko poszukiwania należy wpisać nie "Roś" a "Wołkowysk".

Na Pana miejscu zajęłabym się metrykami cerkwi rosieńskiej, bo są na family search, to piękny okres: 1778-1828. Rekonstrukcja rodów Kużelów z przełomu 18 i 19 wieku na pewno by się powiodła.



M.Kużel

Dziękuję bardzo za pomoc. Pani uwagi są niezwykle pomocne i kilka spraw mi rozjaśniają. Co do odtwarzania drzewa rodu Kużel z przełomu 18/19 wieku to robię to w tzw "międzyczasie". Chcę się skupić na przodkach mi najbliższych z błahych z pozoru powodów - nasza rodzina jest naprawdę niewielka i póki żyje mój tata chciałbym pojechać do Rosi, zobaczyć z nim dom rodzinny jego taty (mam w miarę aktualne zdjęcie i adres) a przede wszystkim zaopiekować się grobami - postawić nowe pomniki z dokładnymi datami urodzin. Stąd też szukam m.in. kontaktu z kimś pomocnym w okolicach lub samej Rosi.
Wracając jednak do tego co Pani napisała o dziedziczności wiary to mam kilka ciekawych spostrzeżeń.
Pradziadek Jan żeby wziąć ślub jego żona musiała przejść na wiarę rzymsko-katolicką na co mocno naciskała rodzina. Sam był kościelnym a rodzina, w tym prapradziadek Aleksander, mocno wierząca. Prapradziadek Aleksander, idąc za danymi z księgi kolędniczej, urodził się w 1853 roku i gdyby dziedziczył wiarę po ojcu, którego w spisie spowiadających się z 1859 r nie było, byłby unitą lub prawosławnym. Zakładam że później większość rodziny przeszła na wiarę rzymsko-katolicką. To jednak jest jakoś do sprawdzenia.

Postaram się w najbliższym czasie również dopytać o zasoby archiwalne parafii Roskiej w AGAD i jeżeli tylko są w dobrym stanie i będzie można mieć do nich wgląd to przejadę się do Warszawy i trochę tam pogrzebię.

A. Rybalko

Proces przechodzenia na katolicyzm był na pewno mało sformalizowany, jeżeli chodzi o środek 19 wieku. Może Aleksander został spokojnie ochrzczony w cerkwi, ale po powstaniu 1864 sytuacja uległa zmianie, kościoły zamykano, cerkwie otwierano, trzeba było się określić. Z religii zrobiono narzędzie ideologiczne, czego przedtem nie było. Powstawała zasada "Polak-katolik".

Chciałabym jeszcze jedną rzecz doradzić: jak najwięcej rozmawiać z ojcem. Z niewymuszonej rozmowy, takiego gawędzenia, wypływają czasem bardzo ciekawe i ważne wskazówki. Ojciec może sobie przypomnieć coś, o czym tak na co dzień nie pamięta.

Parafia Roś graniczy z parafią mojego ojca - Replą. Z tego powodu jestem Rosią zainteresowana, nie jest to dla mnie całkiem abstrakcyjne miejsce na mapie. Byłoby wspaniale, gdyby Pan się zastanowił nad dalszą indeksacją metryk z Rosi, zarówno katolickich jak i unickich. Warto wejść w tę parafię również i tym sposobem.

M.Kużel

Będę tu aktualizował informacje do których się dokopałem - może okażą się komuś pomocne. Najnowsza jest taka że w Parafii w Rosi mają księgi do 1837 roku i od 1937 roku. Informacje te uzyskałem od księdza Czesława Pawlukiewicza (bardzo fajny człowiek). W przekazach rodzinnych krąży informacja, że po przyjeździe do Polski siostra mojego pradziadka musiała potwierdzić swój wiek i m.in. w tym celu w latach pięćdziesiątych udała się do Rosi i już wtedy owych ksiąg z zakresu 100 lat nie było.
Z owego okresu 100 lat są niektóre księgi na Family Search. W wolnej chwili zrobię inwentaryzację dostępnych roczników z FS i je tu zamieszczę - zawsze komuś to zaoszczędzi szukania.

Rafał Jurowski

#5
O! I to jest bardzo ciekawe odkrycie! Jeżeli księgi są w kościele w Rosi to muszą być także w innych kościołach. Wiadomo mi, że trochę ksiąg jest w kościele w Wołpie. Może zrobimy temat pt. np ? "Księgi metryczna na parafiach" wszystko będzie w jedym miejscu http://forum.rodygrodzienskie.pl/index.php?board=8.0

M.Kużel

Nurtuje mnie coś innego - jeżeli chodzi o genealogię to jestem na początku mojej drogi mam jednak pytanie. Na metrykach mikrofilmów ksiąg na FamilySearch często jest imię, nazwisko i miejsce w którym wykonano skan. W przypadku ksiąg podpiętych pod Dekanat Wołkowyski (w tym parafia w Rosi) widnieje nazwisko Marina Baniusevich jako operator i Lithuanian State Historical Archives Vilnius jako miejsce sporządzenia. Czy ktoś próbował się kontaktować z jakimkolwiek operatorem z  metryki ? Z Rosi brakuje jeszcze sporo ksiąg i dość dziwne gdyby różne roczniki były rozsyłane w zupełnie różnych kierunkach. Pytanie czy w zasobach mormonów może być reszta brakujących jeszcze nie udostępnionych i czy można jakoś się w tym temacie rozeznać (lub w miejscu sporządzenia skanów - zakładam że tam może być komplet ksiąg).

Rafał Jurowski

Myśłę najistotniejsze są inwetarze Archiwum Historycznego w Wilnie(LVIA) w których znajdują się informacje co tak naprawdę znajduje się w archiwum.  Nie wszystko została zmikrofilmowane. 

Na mikrofilmach, które Pan przeglądał powinna znajdować się informacja, że dane księgi pochodzą z fondu w większośći chyba chodzi o fond 604 a także numer opisu i dzieła.

Może Pan wpisać ten numer fondu po wejściu w widok wyszukiwania zaawansowanego, w pole (Fond No) itd. a w pole Holder (Lietuvos valstybės istorijos archyvo).

https://iaps-pub.archyvai.lt/en/web/guest/aprasu-paieska

Powinny ukazać się dostępne opisy w/w fondu (zespołu).

Pozdrawiam
Rafał

Rafał Jurowski

#8
W NIAB Grodno też znajduje się trochę ksiąg z Rosi, niestety bardzo młodych

https://docs.google.com/spreadsheets/d/15J2Pe6aYwIFasL7iJLH1aNvg81CjwzjT5rG07aWvIc8/edit#gid=755927099

Zdarza się, że niektóre księgi znajdują się w rękach prywatnych, w ZAGSach, Bibliotece Wróblewskich w Wilnie, okręgowych Muzeach czy tak jak w przypadku Rosi w kościele.

Należy się liczyć takżę z tym, że księgi XVIII wieczne mogły się nie zachować. Musi Pan się sprawę przebadać samodzielnie, ewentualnie z kimś kto też jest zainteresowany tą parafią. Zawsze trzeba mieć nadzieję, że coś się jeszcze odnajdzie.