Witam wszystkich serdecznie i dziękuję za przyjęcie do grupy :)
Potrzebuję Państwa pomocy w przypisaniu wsi Łojki i Balla Kościelna do konkretnej parafii.
Łojki: https://goo.gl/maps/oe55t7LbjhqbCwKy5
Balla Kościelna: https://goo.gl/maps/5q8C2xPNnBBJRtKG8
Opracowanie: "Rękopiśmienne opisy parafii litewskich z 1784 roku : dekanat grodzieński" na stronie 48. mówi o tym, że wieś Łoiki, jak i Balla należały do parafii Hoskiej, czyli do kościoła w miejscowości Hoża.
http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=30312&from=publication
Idąc tym tropem zamówiłam spis wiernych parafii Hoża za rok 1855 z: https://www.rodygrodzienskie.pl/udostepnianie/u010/ , ale o dziwo ani Bala, ani Łojki/Łoiki tam nie występują.
Przypisanie Łojek i Bali do Hożej jest dość nietypowe, gdyż obydwie miejscowości leżą po innej stronie rzeki Niemen (zachodni brzeg) niż Hoża - wschodni brzeg.
Czy był tam jakiś most łączący wiernych z ich parafią czy może przeprawiali się łodziami ... to już takie pytanie na marginesie do ewentualnych znawców tematu :)
Tak więc czy potem się to zmieniło i przyłączono Łojki i Bala do innej parafii? Chodzi mi przede wszystkim o przełom wieku XIX i XX, czyli nie aż tak zamierzchłe jeszcze czasy.
Dziadkowie mojego męża pochodzą z Łojek i Bali właśnie (nawet jeszcze jego mama tam się urodziła w 1951r) i potrzebujemy jakiegoś punktu zaczepienia, aby odnaleźć cokolwiek odnośnie ich historii.
Bardzo bym chciała zrozumieć też, gdzie jest najbliższy cmentarz dla obydwu miejscowości, gdyż pradziadkowie męża: z rodziny Balińskich i Jakimowiczów na pewno tam byli pochowani.
A może znacie Państwo jakiś zaprzyjaźnionych ludzi mieszkających obecnie w Łojkach lub Bali, aby o to zapytać?
Z góry dziękuję za poświęcony czas i dzielenie się Państwa wiedzą.
Pozdrawiam serdecznie
Joanna
Rękopiśmienne opisy parafii z końca XVIII wieku odnoszą się do opisu geograficznego terenu, a parafia obrządku łacińskiego to w I Rzeczypospolitej rodzaj jednostki administracji terytorialnej w powiecie. Zarówno popisy szlachty, różne podymne czy ofiary któregoś tam grosza odnosiły się do parafii łacińskich. Przynajmniej tak było w powiecie grodzieńskim. Po III rozbiorze na Niemnie była granica i władze pruskie zaczęły tworzyć nowe parafie (jako elementy struktur kościelnych) i tak powstała parafia w Adamowiczach której wierni należeli wcześniej do parafii franciszkańskiej (zaniemeńskiej) w Grodnie. Przypuszczam że podobnie rzecz się miała z powstaniem parafii r-kat. w Sylwanowcach.
Jeśli idzie o Łojki to jej wierni to pewnie w zdecydowanej większości w końcu I Rzeczpospolitej greko-katolicy czyli unici. Ich parafią wyznaniową były albo Sopoćkinie albo Balla.
Sama Balla to szerokie określenie gdyż odnosi się przede wszystkim do majątku. Nazwa Balla jest pochodzenia litewskiego i oznacza bagno.
Poza tym była też Balla Cerkiewna gdzie była cerkiew najpierw prawosławna a od wprowadzenia unii brzeskiej unicka.
Władze carskie skasowały unię na tym terenie dopiero w 1875 roku zmuszając unitów do przyjęcia prawosławia. W większości to się nie udało i po ukazie tolerancyjnym dawni unici wybrali wyznanie rzymsko-katolickie. W Polsce międzywojennej utworzono w Balli parafię r-katolicką i wtedy nazywano to miejscowość Ballą Kościelną.
Pozdrawiam
Gordian
Bardzo dziękuję za ciekawą i wyczerpującą odpowiedź.
Pozdrawiam Serdecznie.
Joanna
Tak dla ciekawości:
Ambroży Kościuszko, dziadek Tadeusza Kościuszki w 1715 r. kupił grunt w Łojkach.
Ambroży zmarł w 1722 r., a jego żona Barbara z Glewskich, 2-do voto Marcinowa Kościuszkowa krajczyni brzeska, babka Tadeusza Kościuszki żyła jeszcze w 1753 r. Zapewne nie mieszkała w Łojkach, tylko w Siechnowiczach, ale myślę, że sam fakt iż w XVIII w. Łojki należały do Kościuszków jest sam w sobie ciekawostką.
Pozdrawiam.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje, że wieś Łojki znajduje się m. in. w powiecie kobryńskim w gminie Siechnowicze.
Link: http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_XV_cz.2/270
Pani doktor Alicjo,
Bardzo dziękuję za wskazówkę. To bardzo istotna informacja. Znałem to źródło, ale miło jak czuje się życzliwą pomoc.
A.W.