Dane parafii Łunna
Oceny dokonano na podstawie indeksów z lat 1797-1818.
Uwagi: brak metryk UMZ z okresu 1800 styczeń-kwiecień oraz 1801 styczeń-sierpień, brak też zapisów w poszczególnych miesiącach różnych lat.
Rocznie 60-90 urodzeń
10-15 małżeństw
10-40 zgonów
Uwagi:
a) Łunna należy do parafii „katolicko-unickich”. Poznać takie parafie można po tym, że w rodzinach chrzczono niewiele dzieci, a odstępy czasowe między chrztami są nieregularne. To bardzo utrudnia pracę genealoga.
b) Nieznane są powody, dla których rodzina obierała sobie świątynię dla chrztów i ślubów. Przypuszczalnie wiązało się to z osobą proboszcza. Łunna, zdaje się, nie miała szczęścia do kapłanów, nawet Karpyza wspomina o tych trudnościach i częstych zmianach proboszczów w połowie XIX wieku z powodu „intryg parafian wyższej klasy”.
c) Praktycznie brak metryk zmarłych niemowląt i dzieci w okresie przed 1802, później sytuacja jest tylko nieco lepsza. Metryki zgonów są szczególnie pełne luk czasowych. Do tego przepisujący z oryginału najwyraźniej opuszczali metryki, liczba aktów nie zgadza się z widniejącymi u dołu zapisami proboszcza, np. w 1808 miało być 36 zgonów, a realnie jest 29 aktów.
d) Same zapisy zgonów są czasem mało wiarygodne: w jednym z roczników większość aktów pochodzi ze stycznia, większość dzieci miało 9 lat (!). Można jednak zrozumieć dużą lukę od lata 1812 roku do lutego 1813. W czasie napoleońskiej wojny wielu zmarło, ale nie zostało zarejestrowanych. O wysokiej śmiertelności pośrednio świadczą liczne śluby wdów i wdowców w 1813.
e) Mieszkańcy Łunny zapisywani byli przeważnie jako pracowici albo „poddani”, praktycznie brak mieszczan.
f) W parafii panował prawdziwy „apartheid”: nie widać najmniejszych punktów stycznych między szlachtą a „poddanymi”. Praktycznie żadnych szlachetnie urodzonych nie zapraszano na chrzestnych do chłopskich dzieci, jak to się działo w większości parafii grodzieńskich. Okolice rzeczywiście znajdowały się „za ścianą”. Sytuacja zaczęła się po trosze zmieniać po 1815, więcej obcych w parafii, zarówno szlachty jak i innych, ci zaczynają się zapraszać na chrzciny. Natomiast okolice zostają znów na boku.
g) Wiele zdeklasowanej szlachty: poddanymi są Bohatyrowicz, Lewkowicz, Pacenko, Puciłowski, Siemaszko, Siezieniewski, Tołoczko.
Na podstawie indeksów chrztów: szlachty 8,6%, mieszczan 0,4%, chłopów 67,6%, brak danych – 23,4%.
Wymienione w metrykach miejscowości
Miasto: Łunna, Wola
Dwory (rodziny): Borysowszczyzna (Rodziewicz, Mrozowski), Czerlona (Dziekoński, Eysymont, Kaczanowski, Możejko, Rudkowski, Sielużyński,) Jabłonowo (Dubicki, Gzowski, Klonowski, Lewicki, Malejewski, Piotrowski, Tarwid, Tomaszewski), Ławna (Kaczanowski), Łunna (Chyliński, Ihnatowicz), Miniewicze (Grogolewski, Strzałkowski, Szumowicz), Radziwonowicze (Muczyński, Roszczewski), Siemaszkowszczyzna (Dubicki), Słowikowszczyzna (Kozierowski), Struha (Marcinkiewicz), Sućki (Mrozowski), Wola (Oskierko, Szabański).
Okolice (rodziny): Bohatyrowicze (Bohatyrowicz, Jankowski, Lewkowicz, Strzałkowski), Miniewicze (Bohatyrowicz, Domont, Zaniewski), Strzałkowskie alias Samostrzelniki (Bohatyrowicz, Domont, Leszczyński, Lewkowicz, Strzałkowski), Sućki (Daszkiewicz, Glindzicz, Kulikowski, Lewkowicz).
Wsie: Bobry, Chomicze, Dubrowlany, Kamieńczany, Koziejki, Kucharze, Łazy alias Ułazy, Marcinowce, Masztalerze, Miesięczniki, Miniewicze, Ostrowo a. Ostrów, Piłki, Radziwonowicze, Struha, Strzelce, Sućki, Zahorany, Zaleski, Żylicze.
Duchowieństwo
Proboszcz: ks. Ignacy Nowicki do 1801, ks. Paweł Jackowski od 1 listopada 1801 do kwietnia 1805; przez miesiąc pełni obowiązki kapłańskie Michał Dziekoński, od maja 1805 nieprzerwanie działa Tomasz Ihnatowicz.
Wikary: brak.
Duchowni uniccy: ks. Leon Koncewicz, kapelan dworu Jabłonowo, po odejściu proboszcza Nowickiego również commendarius katolickiej par. Łunna.
Uwagi:
a) Ignacy Nowicki był jedynym duchownym w latach 1797-1800. Nieznana jest data jego odejścia z powodu luki w dostępnych metrykach. Nie ulega wątpliwości, że swoich parafian znał dobrze i nazwiska zapisywał poprawnie.
b) Leon Koncewicz udzielił jednego chrztu jako duchowny unicki, we wrześniu-październiku działał w Łunnie jako proboszcz.
c) W metrykach znajduje się niewiele śladów przynależności wiernych do obrządku unickiego (2 chrzty udzielone przez ks. Nowickiego oraz 1 – przez ks. Koncewicza). To oczywiście nie odzwierciedla prawdziwej sytuacji.
d) Po nastaniu proboszcza Jackiewicza pojawia się bardzo dużo błędów w zapisach, nie tylko nazwisk, ale i miejscowości. Co gorsza, ksiądz ma irytujący zwyczaj seplenienia na piśmie: Karpowic, Humice (zamiast Chomicze). Gramatyka nie jest jego mocną stroną, samo pisanie zresztą też nie. Zapisy tych samych nazwisk i miejscowości, nawet tuż obok pisanych, są niejednakowe.
e) Ksiądz Jackiewicz miał też inny problem: ubywanie parafian. O ile w pierwszych latach działalności liczba chrztów oscylowała około 60, to w 1804 roku spadła do 33. To nie przypadek: nowy proboszcz Ihnatowicz od maja do grudnia 1805 roku ochrzcił 70 dzieci (w pierwszych czterech miesiącach roku odnotowano…7 chrztów).
f) Ksiądz Tomasz Ihnatowicz zyskał, wydaje się, zaufanie parafian, a również licznych unitów. Po 1805 pojawia się sporo nazwisk, dotychczas niespotykanych w parafii. Miał pracować w tej parafii aż do śmierci, ponoć w 1831 roku, kiedy zmarł jako 85-letni starzec, co podaję za Karpyzą.
