Dane parafii DereczynOceny dokonano na podstawie indeksów z 29 lat 1790-1818.
Rocznie 39 - 94 urodzeń
7 - 25 małżeństw
10 - 79 zgonów
Uwagi: a) Dereczyn miasto magnackie należące do Sapiehów, w 1793 roku został tu przeniesiony dwór z Różanej. W późniejszych czasach za udział w Powstaniu Listopadowym dobra w Różanej i Dereczynie zostały skonfiskowane. 27.08.1812r. zmarł Aleksander Sapieha m.in. adiutant Napoleona wg wikipedii
Po nominacji przez Napoleona nieżyczliwego Litwinom Dirka van Hogendorpa na stanowisko Komisji Rządzącej Sapieha podał się do dymisji. Schorowany i przemęczony intensywną pracą oraz konfliktami opuścił Wilno, udając się do ulubionych Wisznic. Podczas podróży na podwórzu karczmy w Dereczynie zaatakował go i ugryzł w nogę knur. Zakażenie i gangrena połączone z wcześniejszą chorobą i ogólnym osłabieniem były przyczyną śmierci księcia. Zmarł 8 września 1812 w majątku krewnego, Franciszka Sapiehy w Dereczynie nad Zelwią
. Według księgi zmarłych data śmierci jest inna. Inna sprawa, że o jego śmierci dane są tylko w oryginalnej księdze.
b) Na FS są pomyłki w opisach metryk zamiast Dereczyna znajdują się metryki z parafii Odelsk i odwrotnie. Za to „zmarli 1780-1855”, jest to skorowidz zmarłych w tych latach oraz urodzonych czego nie ma w opisie.
c) Od listopada 1792 do stycznia 1793r. w metrykach zmarłych jest dużo wpisów dotyczących żołnierzy, według wikipedii w tym roku 4 lipca odbyła się Bitwa pod Zelwą (przy brodzie rzeki Zelwianki), jedna z bitew Wojny polsko-rosyjskiej (1792r.), inaczej wojna w obronie Konstytucji 3 Maja. Chyba jednak za duża różnica w czasie i dotyczą one innej bitwy.
d) Przy 2 nazwiskach były adnotacje o zmianie nazwiska Sikora na Sikorski i Maciejewicz na Maciejewski na podstawie ukazu z 1852 roku.
e) Na końcu trzech roczników była adnotacja „ospy zaszczepiono obojej płci dzieciom 68” w 1806r. „Wszystkim tym dzieciom (90) ospa iest zaszczepiona przez Im. Pana Jana Zanffta, felczera nadwornego I.C. Xcia Franciszka Sapiehi” w 1808r. oraz w 1807r. Byłam zaskoczona tymi adnotacjami, jakoś mi się zdawało, że pierwsze szczepienia były gdzieś tak 50 lat później. Człowiek się przez całe życie uczy!!
f) Raczej starannie prowadzono wpisy do metryk (oczywiście różne wersje niektórych nazwisk), chyba wpłynęła na to adnotacja „Niech lepiey xsiężę piszą” zapisana w 1791 r. przez: Ignacy Bychowiec podstoli i komisarz ... pow. słonimskiego prezydujący. Bardzo mnie ona rozbawiła, na pewno wszyscy spotkaliśmy się z okropnym pismem w metrykach i w innych dokumentach. Panie Żabińskie wpisano kilka razy jako: Żabanosianka lub Żabonosowa. W 1809 roku narodziło się dziecko rodzinie Merkielów „przechodzących z Raychu w stepy Katarzynosławskie, a 1807r. zmarła „Helena Krupowicz szlachcianka z Okolicy Nowych Dworów pow. Lidzkiego paraf. Wasilijskiej mająca lat pod 40, umarła w Uhryniu idąc z dewocyą do Żyrowicz”. To są najciekawsze wpisy w tej parafii z reguły wpisywano tylko suche fakty.
g) Na podstawie 138 urodzeń w latach 1809-1810: pracowici 74%, szlachetni 24%, mieszczanie – 2%. Można zauważyć niską ilość rodzin szlacheckich to one w większości należały do kościoła katolickiego na tych terenach. Nie było w tej parafii żadnej okolicy szlacheckiej, szlachta pochodziła ze dworów i folwarków, należących z reguły do Sapiehów oraz z miejscowości Krzywicze i Grabowo. Większość nazwisk rodzin szlachetnych powtarza się w całym dekanacie słonimskim.
h) W parafii nastąpiły kilkakrotnie chrzty Żydów oraz jeden mahometanina. W latach 1805 – 1806 wykorzystując obecność książąt we dworze nastąpił „wysyp” dodatkowych chrztów (jako dopełnienie chrztu). Chrzestnymi byli: Książę Mikołaj Sapieha, Pelagia Sapieżyna, Kacper Ostromecki administrator, księżna Edalia Sapieżyna z Potockich, Michał Barankiewicz doktor medycyny, książe Eustachy Sapiecha, książę Dominik Radziwił
Wymienione w metrykach chrztów miejscowościMiasto: Dereczyn
Dwory (rodzina): Aleksandrja, Giejsiewicze v. Wojniłowce (Czudowski), Krupowo (Ciepliński), Szczara (Dobrowolski),
Okolice (rodziny): brak
Wsie: Aleksicze, Buksztowo, Dorohlany, Grabowo, Janowa?, Jeziorki (Małe i Wielkie), Kamionka, Kotczyn, Krupowo, Krzywicze, Łobzowa/Łobzów, Miechowsk, Mielewicze, Monkiewicze, Moracze, Morozowicze, Naćkowo, Ostrowo, Pelażyn, Rodziszki, Sawicze, Stara Wieś, Uhryń, Walkiewicze, Wojniłowce, Wola (Mała i Wielka), Zołociejewo
Miejscowości z innych parafii: Bajki, Malatycze,
DuchowieństwoProboszcz - przeor: Ludwik Smigielski 1787, Pius Saplica 1800, Pius Korniłowicz 1815
Dominikanie: Marcin Jucewicz, Wisław Nycz, Ludwik Tałankiewicz, Korneli Woycewicz, Rafał Zalimowicz, Andrzej Juszkiewicz, Maciej Olechnowicz, Wincenty Moczerski, Hieronim Babciński, Marcin Konisewski, Alojzy Ławranowicz, Wincenty Wąsowski, Filip Tomaszewski, Jacek Wobbe, Wincenty Dauksza, Justinus Klimowski, Wieńczesław Poziomkowski, Dominik Kozłowski, Leonard Kulwiński, Michał Kamieński, Romuald Jodkowski, Wincenty Mogielnicki, Michał Micewicz, Mateusz Lesiecki, Innocenty Popławski, Nicefor Calewski, Ludwik Poniatowski, Polidorus Czarnecki, Antoni Jatulewicz, Józef Głozorowicz, Norbert Hrent, Augustyn Froncewicz, Roch Citowicz, Kantor Sokołowski, Dalmatius Fritze, Jan Kwiatkowski, Ludwik Targoński, Euzebiusz Michalewicz, Kazimierz Czapulewicz, Marcin Konciewski, Józefat Gimbult, Hilary Dubrawski, Stanisław Jaskołd curatus, Dominik Zabłocki, Norbert Bułheryn, Dominik Jakóbowski curatus, Dominik Łazowski promotor, Rafał Żółkowski, Pantalion Orzechowski, Franciszek Michniewicz curatus, Tomasz Węcławski kaznodzieja, Dalmacy Nosowicz kaznodzieja,
Inni duchowni: Jan Joachymowicz kapelan księcia Radziwiłła
Duchowni uniccy: Marcin Konczewski i Wincenty Bielewicz paroch Kotczyna, Jan Markiewicz paroch Szczary.
Uwagi: Według książki „Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa nowogródzkiego, tom 4” pod redakcją Marii Kałamajskiej-Saeed do 1832r. proboszczem kościoła w Dereczynie był aktualny przeor klasztoru Dominikanów, wybierany co 3 lata. W metrykach bardzo rzadko wspomniane było o randze księdza (zakonnika). Jak widać w spisie dominikanów było ich dużo, niektórzy tylko kilka razy pełnili posługę, a niektóre nazwiska powtarzały się latami.
W genetece znajdują indeksy z lat 1790-1818
Pozdrowienia Bożena Czarnuszewicz