Marceli Szymański działacz niepodległościowy i jego rodzina

[Rafał Jurowski]

Marceli Szymański był  działaczem niepodległościowym, uczestnikiem powstania listopadowego oraz członkiem tzw. wypraw Zaliwskiego. W kwietniu 1833 roku przedostał się na Litwę, gdzie stworzył siatkę konspiracyjną, składającą się z kiludziesięciu osób między innymi, proboszcza parafii jezierskiej ks. Antoniego Szymborskiego, znanych Wawrzyńca i Maryli z Wereszczaków Putkramerów, Jana Ejsmonta, Mikołaja Jurowskiego z Zakrzewszczyzny i wielu innych.  Był on postacią conajmniej kontrowersyjną. Do dnia dzisiejszego nie są znane jego dalsze losy.

Trochę o nim można przeczytać w Wikipedii. https://pl.wikipedia.org/wiki/Marceli_Szyma%C5%84ski

A najwięcej w opracowaniu E. Gulczyńskiego, Sprawa Marcelego Szymańskiego emisariusza wyprawy Zaliwskiego, Wilno 1933

https://polona.pl/item-view/506b8deb-9296-4f25-a6d1-acfaed193941?page=6

https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/13958/edition/26771?language=pl#info

Według opracowania Eugeniusza Gulczyńskiego, Marceli był synem urzędnika grodzieńskiej kasy skarbowej Tomasza Szymańskiego i Tekli. Ojciec Tomasz miał umrzeć 11 listopada 1831 roku oprócz Macelego zostawił 12 letnią córkę Franciszkę oraz młodszego syna.

W indeksach grodzieńskiej Fary na stronie genealodzy.pl można odnaleźć akt zgonu Tomasza Szymańskiego, który potwierdza te informacje.

W tym akcie zgonu czytamy: Tomasz Szymański 44 letni buchalter kaznaczejstwa, zmarł 10 listopada 1831 roku pozostawiając żonę, dwóch synów i córkę.

Nie jest jasne kiedy i gdzie urodził się sam Marcelii Szymański, miał mieć 23 lat w 1833 roku, jednak zdaje się że był młodszy.

W tych samych indeksach odnajdziemy chrzty czwórki trójki dzieci tej pary: Jana Antoniego Szymańskiego z 1816 roku, Franciszki Antoniny Szymańskiej z 1818 roku i 1820 roku (zapewne dopełnienie chrztu), Zenona Szymańskiego 1823 roku oraz ślub kawalera Tomasza Szymańskiego i panny Tekli Brandt z 1812 roku. Tekla Szymańska żyła jeszcze w 1843 roku, gdy w Indurze było chrzczone dziecko jej córki Franciszki Zaćwilichowskiej.

Gdzie i kiedy urodził się Marceli Szymański nie wiadomo, jednak musiał urodzić się zapewne po roku 1812. Być może informacje te znajdują się gdzieś w bardzo obszernych aktach procesu Szymańskiego? (Fond 378 opis 41 dzieło 1672 (1294 kart !) i 1862 (3135 kart !) Kancelaria Wileńskiego, Kowieńskiego i Grodzieńskiego Generał Gubernatora).  https://eais.archyvai.lt/repo-ext/view/274932

Na pewno jednak w aktach tych znajduje się więcej informacji o innych osobach, zamieszanych w spisek, niż te które wykorzystał Eugeniusz Gulczyński w swym opracowaniu.

Córka Franciszka Szymańska wyszła za maż za Wincentego Zaćwilichowskiego w Indurze w 1841 roku.
Z kolei córka Wincentego Zaćwilchowskiego i Franciszki Szymańskiej - Stefania wyszła za mąż za Leona Hermana w 1869 roku w Grodnie

Śp. Sławomir Ludwik Olczyk pisał o nich na stronie genealodzy.pl

https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-17648-start-15.phtml

"86
Dwór
Siemierenki
Mikołaj Leonard
Zaćwilichowski
27 listopad 1850

Roku Pańskiego 1850 miesiąca grudnia 7 dnia w kościele Rzymsko-Katolickim parafialnym Wielko-Eysymontowskim ochrzczono z olejów świętych niemowlę płci męskiej imionami Mikołaj Leonard, od WJX Michała Siezieniewskiego, proboszcza tego kościoła. Urodzonych Wincentego i Franciszki z Szymańskich Zaćwilichowskich ślubnych małżonków syn w roku 1850 miesiąca listopada 27 dnia w tej Parafii narodzony w dworze Siemierenki. Trzymali do chrztu urodzeni Franciszek Lachnicki – pułkownik i kawaler i Marianna Jurcewiczowa – wdowa.

Zapewne jest to ten sam Zaćwilichowski, który w roku 1871 był mieszkał w Rostowie nad Donem,. Może ktoś zna losy tych Zaćwilichowskich, o których historia milczy..."

Na cmentarzu w Makarowcach znajduje się płyta nagrobna Antoniny z Bułharynów Szymańskiej, zmarłej 13 czerwca 1821 roku w wieku 27 lat. Być może to jakaś rodzina Marcelego?


https://photos.app.goo.gl/tFvMShvywEUtf7189