ETAP IA - parafia rzymskokatolicka w Jeziorach

[Piotr Paweł CYPLA]

Etap I projektu "BAZA RODÓW GRODZIEŃSKICH" rozpoczęto od parafii jezierskiej /Jeziory/. Parafia pw. Matki Boskiej Różańcowej została erygowana w 1779 roku i przynależna była do Dekanatu Grodno, archidiecezja Wileńska, Metropolia Wileńska. Zgodnie z opracowaniem Wiesławy Wernerowej wykonanym na podstawie "Rękopiśmienne opisy parafii litewskich z 1784 roku : dekanat grodzieński" (PAN, Warszawa 1994) w skład parafii jezierskiej w 1784 roku wchodziły 52 miejscowości (wsie, okolice):

Bednarze - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Borki - okolica JP Sadłuckiego
Brzoskowszczyzna - okolica JPP Grodeckich i Baranowiczów
Bylczyce -    okolica JPP Bylczyńskich, Konstantynowiczów i innej szlachty
Chalachowscy(Chalachowsce) - wieś (tamże karczma)   
Cidziki (Cydziki) - okolica JPP Cidzików
Eysymąty   (Eysymonty, Ejsmonty) - okolica JPP Eysymontów (Eysymątów)
Hluszniewo (Hłuszniewo?) - wieś królewska   
Hołowacze - okolica JP Klimańskiego
Hołownicze - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Hubinka - wieś "obrządku ruskiego"   JPani Chrzanowskiej
Huszczyce - okolica   JPP Husczów (Huszcza)
Jeziory - wieś/miasteczko
Jurewicze - okolica JP Jurowskich i JP Strupińskich
Kaszubincy (Kaszubienice) - okolica (tamże Dwór, w dworze JP Roda), dobra po ex jezuitach, królewskie
Kołobyszki - okolica JP Sadłuckiego
Komewicze - wieś "obrządku ruskiego"   
Korczyk -    okolica JPP Dobrylewskich, Lenkiewiczów, Malinowskich
Korole - wieś JPP Jurowskich
Kotra - okolica JPP Bylczyńskich, Siemaszków, Strzałkowskich i innej szlachty
Kozłowicze - okolica    JPP Sadłuckich i Kozłowickich
Liszczyce - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Łazy - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Łokno - wieś królewska   
Masztalery - okolica    JP Alexandrowicza
Migow (Migów) - okolica JPP Olizarowiczów "w królewszczyźnie, dożywotników"
Nowa Ruda - wieś królewska   
Obuchowicze - okolica JPP Obuchowiczów
Olenicze - okolica JPP Olęskich
Orechowicze - okolica JPP Orechwo
Paniuki - okolica JPP Tołoczków i Lenkiewiczów
Potaszewicze - wieś królewska   JP Starzyńskiego
Prud   (Pruda?) - wieś "obrządku ruskiego"   
Pyra - wieś "obrządku ruskiego"   
Rydzele - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Skołubów - wieś z klucza królewskiego, dzierżawca JPP Wróblewski i Sobolewski
Smogorzewszczyzna - okolica JP Starzyńskiego
Sowoleska (Sowoleski) - wieś (tamże karczma) JXX kamedułów
Stara Ruda - wieś królewska   
Stary Dwór - okolica    JP Starzyńskiego
Starzyna - okolica JPP Starzyńskich
Strupin - okolica (tamże karczma) JPP Lenkiewiczów i Grobickich
Stryiowska (Stryjówka) - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Strzelce - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Toboła - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Tołoczki -   okolica JPP Tołoczków
Wirciliszki (Wiercieliszki) - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Zabohonniki - wieś królewska "obrządku ruskiego"   
Zawadzicze - wieś      
Zuki   (Żuki) - okolica    JPP Żukiewiczów, Bohaterowiczów i innej szlachty
Zydomla (Żydomla) - wieś JXX kamedułów http://forum.rodygrodzienskie.pl/index.php?topic=540.0

Oprócz w/w w opisie parafii wymienia się jeszcze:

Bobrowszczyzna - leśnictwo JP Korsak - leśniczy
Hubinka - dwór (i karczma) JPani Chrzanowskiej
Konszow (Konszów) - klucz królewski, dzierżawca JP Stawiski
Kotrzański - klucz królewski, dzierżawca JP Dziekoński
Kozieie (Kozieje) - dwór królewski JP Miastkowskiego (łowczy)
Zadubie -    dwór królewski   
Zakrzewszczyzna - dwór (i karczma)JP Alexandrowicza

W opisie nie wymienia się okolicy Zapole należącej do JP Tołoczko, Łozowieckich i Cypla, która w 1784 roku stanowiła prawdopodobnie jeszcze część okolicy Tołoczki.

Całkowity opis parafii jezierskiej wynikający z cytowanego źródła znajduje się na str. 58-64. Źródło dostępne jest pod adresem:
http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=30312&from=publication