Bojarzy hospodarscy w Dolinie Łosośny – w okolicy Puciłki

[Leonard Drożdżewicz]

Źródłowym potwierdzeniem wielowiekowej obecności bojarów hospodarskich Drożdżów w Dolinie Łosośny – w okolicy Puciłki są 3 skany sejmowej Rewizji Generalnej do Ekonomii Grodzieńskiej z roku 1679 i 1680 (oryginał w Ossolineum we Wrocławiu – 5620). Dokument dotyczy rozgraniczenia gruntów wsi: Molawice alias Puciłki (a więc między innymi nieruchomości należących do Drożdżów) i Bahonniki (Bohoniki). Potrzeba przeprowadzenia takich ustaleń zaistniała w 1679 roku, kiedy to pod Sokółką, w tym w Bohonikach (graniczących przez las z okolicą szlachecką Puciłki), osiedliły się tatarsko-lipkowskie rodziny podkomendnych rotmistrzów: Kieńskiego, Olejewskiego i Sieleckiego.

























   Powyższe sejmowe (zatem najwyższej rangi prawnej) rozgraniczenie dóbr ziemskich pucilskich Drożdżów z ziemiami bohonickimi świadczy, że Drożdże (niemający w tym czasie potwierdzonego w Rzeczypospolitej szlachectwa) dzierżyli swoje grunta na prawach zbywalnych i dziedzicznych, a zatem na prawach pełnej własności. Oznacza to więc, że byli rzeczywistymi posesjonatami. Pozycja własnościowa Drożdżów tłumaczy częsty fakt ich ożenków ze szlachciankami (a na dawnej Grodzieńszczyźnie małżeństwa między szlachcianką i nieherbowym należały do rzadkości).
O tym, jakie ryzyko niósł ze sobą eksperyment sąsiedztwa chrześcijan i muzułmanów na zachodnich rubieżach Wielkiego Księstwa Litewskiego, świadczą – odnalezione w archiwach Grodna na początku obecnego stulecia przez profesora Józefa Maroszka z Uniwersytetu w Białymstoku – akta sprawy sądowej z końca XVIII wieku. Grodzieński trybunał przyglądał się incydentowi zbrojnego łupieskiego napadu bohonickich Tatarów na Drożdżów z Puciłek, powracających zapewne z sokólskiego jarmarku. Do zdarzenia doszło na drogowym przesmyku leśnym, na szlaku z Sokółki do Puciłek. Nasi niedawni wojenni sojusznicy napadli na nieherbowych Drożdżów. Zapewne mieli przy tym nadzieję, że ujdzie im to płazem lub spotka ich stosunkowo niska kara. Przewidywania te były zresztą całkiem uzasadnione, jeśli weźmiemy pod uwagę przepisy ówczesnego prawa. Napastnicy nie przewidzieli jednak, że Drożdże mogą liczyć na to, że w sądzie w ich obronie stanie herbowa szlachta – sąsiedzi Puciłowscy.
   Ów gest solidarności dowodzi, że hipoteza mówiąca o wspólnej migracji rodów Puciłkowiczów i Drożdżów ze wschodu (dokładnie: ,,z ziemi siewierskiej niedaleko Smoleńska") na zachód na przełomie XV i XVI wieku, w obronie przed toporem kniaziów moskiewskich Iwanów i Wasylów. Tylko wspólny los wygnańców siewierskich, który rzucił ich na granice ówczesnego rusko-litewskiego świata, tłumaczy niezwykłą jedność starego ruskiego bojarstwa (przedzielonego już granicami stanowymi), któremu przyszło żyć w Dolinie Łosośny (od ponad pięciuset lat po dzień dzisiejszy), otoczonego skupiskami całkowicie obcych im wówczas nacji i religii.
    Fundamentalne znaczenie dla rozwikłania zagadki pochodzenia rodu Puciłowskich, a pośrednio i Drożdżów – DROŻDŻEWICZÓW ma następujący wpis do Metryki Litewskiej: Renovatia Przywileju Puciłkom na cztery włoki w Molawicach w Leśnictwie Kryńskim (Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie, F.389, ML k.106, str. 334 v, 335). Czytamy tam:

WPIS DO METRYKI LITEWSKIEJ
Renovatia Przywileju Puciłkom na cztery włoki w Molawicach w Leśnictwie Kryńskim

Władysław IV Król [...]

Oznajmujemy tym Listem naszym, komu to wiedzieć należy, iż co Św. Pamięci Królowie Ichmości Zygmunt y August, Puciłkowiczom Bojarom w nagrodę odiętey im oyczyzny przez Kniazia Wielkiego Moskiewskiego Putyłowo nazwaney w Ziemi Siewierskiej niedaleko Smoleńska leżącey, włok cztery w Molawicach na wolności szlacheckiey osobliwemi Przywilejami swemi dać y conferować raczyli. A potem takowe Przywileia oryginalne y z inszemi munimentami [potwierdzeniami – przyp. mój, L.D.], tym że Puciłkowiczom przez ogień zgorzały, iako Protestatia ich oto w księgach grodzkich Grodzieńskich zaszła przed nami y Actami Cancelariey naszey pokładana szerzey w sobie opiewa. Tedy suplikowali nam Paweł, Trochim, Wasko y Siemion Puciłkowie Bojarowie, abyśmy ich przy tych czterech włokach przy wsi na tey Molawice w Puciłkach w Leśnictwie Kryńskim będących zachowali y prawo dawne im na te dobra służące odnowili, stwierdzili y na wolności Szlacheckiej uwolniwszy te włóki y ich samych iako dzierżących od wszelakich powinności, czynszow, płatow y ciężarow krom służby wojenney, podług dawnego zwyczaju y że w łowy, przy bytności naszej iść mają. I na potomne czasy zostawali łaskawieśmy y się do tego na przyczynę Panów Rady Urzędników Dworu naszego skłonili, y te włóki od wszelakich powinności, Czynszow, Płatow y ciężarów uwalniamy y na wolności Szlacheckiej pomienionym Puciłkom y Potomkom ich daiemy y conferujemy. Tak jednak aby conditiey y powinności wyżej strony służby Woienney y łowów opisaney dosie czynili y przysięgę o zgorzenie Przywileiow w Urzędzie należnym iako prawo ukaże uczynili. Na co dla lepszej wiary ręką się naszą podpisawszy Pieczęć Wielkiego Xtwa Litewskiego przycisnąć rozkazaliśmy.

Dan w Grodnie dnia dwudziestego piątego mca maia Roku Pańskiego Tysiąc sześć set trzydziestego trzeciego. Panowania naszego Polskiego pierwszego, Szwedzkiego wtórego roku. [25.05.1633r.]

Vladislaus Rex

Powyższy dokument wyraźnie świadczy, że bojarowie Puciłkowiczowie umknęli (i zapewne po dziś dzień figurują w kremlowskich spisach bojarstwa, które odmówiło złożenia przysięgi na wierność Wielkiemu Kniaziowi Moskiewskiemu) na rubieże dawnej Litwy, na zachód od starożytnego Grodna (na ostatnie wolne wówczas tereny dziewiczej puszczy pogranicza litewsko-mazowiecko-podlaskiego, jak zaznacza prof. Henryk Lulewicz). W ten sposób unieśli oni głowy spod moskiewskiego topora Iwana III, Wasyla III, Iwana IV Groźnego, z ziemi siewierskiej, która pierwsza padła ofiarą agresji wiarołomnego sąsiada Moskwicina pod koniec XV wieku. Zapewne z Puciłkowiczami wyruszyli razem ich ziomkowie – bojarowie Drożdżowie. Prawdopodobnie członkowie tych dwóch rodów wspólnie zasiedlili przed ponad pięciuset laty (z nadania króla Zygmunta Augusta) Dolinę Łosośny w górnym jej biegu – u źródeł. Cztery włoki w Molawicach (należących wówczas do Leśnictwa Kryńskiego) – wieś Puciłki – miały stanowić rekompensatę za odebraną im przez Kniazia Wielkiego Moskiewskiego ,,ojczyznę" – ,,Putyłowo nazwaney w Ziemi Siewierskiej niedaleko Smoleńska". Puciłkowiczowie – Puciłowscy (herbu Junosza) wywiedli i utrzymali do końca swoje wolności szlacheckie, natomiast bojarzynowie gospodarscy Drożdżowie z jakichś przyczyn nie zdołali utrzymać przywilejów szlacheckich dawnego WXL. W grodzieńskich aktach sądowych (badanych przez przywoływanego prof. Józefa Maroszka), pojawiają się oni – poczynając od końca XVIII wieku – jako wolni nieherbowi posesjonaci, w rękach których znajduje się niemal połowa gruntów Puciłek, i którzy to żyją w sąsiedzkiej zgodzie z herbowymi bojarami Puciłkowiczami – Puciłowskimi.
Zapewne w owych wspólnych korzeniach dwóch rodów należących do starego średniowiecznego ruskiego bojarstwa, przygarniętych przez Wielkie Księstwo Litewskie (zapewne za położone mu zasługi) i wiernie służących Rzeczypospolitej przez ponad pół tysiąclecia, szukać należy wyjaśnienia powyższego fenomenu pokojowego i pełnego życzliwości współżycia wolnej ludności herbowej i nieherbowej na kresach dawnej Litwy.
                                                             Leonard Drożdżewicz

Leonard Drożdżewicz: KRESOWE DZIEJE – ZAWSZE WIERNI RZECZYPOSPOLITEJ, ,,Znad Wilii", nr 2 (54) z 2013 r., s. 109-118.

Leonard Drożdżewicz, Znad Wilii - 2013, nr 2, katalog.ksiaznicapodlaska.pl [dostęp 2017-10-07].

http://katalog.ksiaznicapodlaska.pl/cgi-bin/region_03//makwww.exe?BM=01&IM=01&WI=DROZDOWSKAbMICHALINAb1932&NU=08&DD=1

https://pl.wikipedia.org/wiki/Puci%C5%82ki

[Rafał Jurowski]

To wszystko bardzo ciekawe. Chyba w  podobnej sytuacji byli Szembelowie (byc może herbu Przyjaciel?), którzy za stracone ziemie na smoleńszczyźnie po 1504  roku w zamian dostali królewskie nadanie , prawdopodobnie na terenach dzisiejszej Dowspudy.

Niedawno w XVI wiecznych księgach grodzkich grodzieńskich znajomy odnalazł dokument sprzedaży sporego obszaru puszczy kryńskiej. Bojarzy Jurowicze (prawdopodobnie protoplaści moich Jurowskich) w 1570 roku sprzedali spory kawał puszczy kryńskiej Gawryłowi Kostentynowiczowi - podleśniczemu kuźnickiemu. Zastanawia, że do sprzedawanego obszaru należało także Szudziałowo, należąca wcześniej do Ejsmotnów. Może Jurowiczów też wcześniej przywiało ze wschodu ?

Może udałoby sie zrobić badanie chromosomu Y Panom Puciłowskim i Drożdżewiczowi ? Wtedy może dowiedzielibyśmy sie czegoś więcej ? Ja już swojego Y-ka mam przebadanego  https://www.yfull.com/tree/R1a/
Subkład R-Y53380 Moja próbka id:YF13850

[Leonard Drożdżewicz]

Baza: Bibliografia województwa podlaskiego od 2011 r.
Indeks: AUTOR
Szukasz: DROŻDŻEWICZ LEONARD 1960
________________________________________
         
________________________________________
Zawsze wierni Rzeczypospolitej / Leonard Drożdżewicz.

Victoria patriotyzmu pejzażu / Leonard Drożdżewicz.

Archidiecezja wileńska w latach II wojny światowej : studia i szkice / Tadeusz Krahel. Białystok : 2014.

W Osowiczach o Tatarach / Leonard Drożdżewicz.

________________________________________
Program MAKWWW, wersja 1.44 z dnia 16.05.2011 (LINUX)
Program opracowany przez:   Właściciel programu:
Biblioteka Narodowa
Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego
Zakład Technologii Informatycznych   Białystok, ul. Kilińskiego 16
al. Niepodległości 213   
02-086 Warszawa   

http://katalog.ksiaznicapodlaska.pl/cgi-bin/region_03//makwww.exe?BM=01&IM=01&WI=DROZDOWSKAbMICHALINAb1932&NU=08&DE=1
dostęp: 30.10.2018
Dokument 1
Drożdżewicz, Leonard (1960- ).
Zawsze wierni Rzeczypospolitej / Leonard Drożdżewicz.
Kresowe dzieje
Il.
// Znad Wilii. - 2013, nr 2, s. 109-118 2013
Ród Drożdżewiczów i Puciłowskich z Puciłek k. Sokółki
* Drożdżewicz (rodzina)
* Puciłowski (rodzina)
* Rody
* Puciłki (gm. Sokółka, pow. sokólski) - biografie
* Źródła historyczne

Dokument 2
Drożdżewicz, Leonard (1960- ).
Victoria patriotyzmu pejzażu / Leonard Drożdżewicz.
Il.
// Znad Wilii. - 2014, nr 3, s. 32-[52] 2014
Biografia i twórczość białostockiej artystki Wiktorii Tołłoczko-Tur
* Tołłoczko-Tur, Wiktoria (1942- )
* Malarze polscy
* Białystok - sztuka
* Malarstwo polskie - historia
* Biografie

Dokument 3
Krahel, Tadeusz (1937- ).
Archidiecezja wileńska w latach II wojny światowej : studia i szkice / Tadeusz Krahel.
Białystok : Instytut Pamięci Narodowej. Oddział, 2014. - 319, [1] s., [1] k. tabl. złoż. luzem : il. ; 21 cm.
Seria Wydawnicza Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku ; t. 23
Bibliogr. s. 248-265. Indeksy.
Rec.: Drożdżewicz, Leonard // Znad Wilii. - 2015, nr 1, s. 94-98
Hlebowicz, Adam // Pamięć. pl. - 2015, nr 11, s. 69
ISBN 978-83-62357-41-3
Informacje dot. regionu w różnych miejscach książki
* Duchowieństwo katolickie - 1939-1945 r.
* Wojna 1939-1945 r.
* Wileńska, diecezja (katol.) - 1939-1945 r.
* Białystok (okręg) - religia - 1939-1945 r.

Dokument 4
Drożdżewicz, Leonard (1960- ).
W Osowiczach o Tatarach / Leonard Drożdżewicz.
Fot.
// Znad Wilii. - 2015, nr 3, s. 26-27 2015
* Letnia Akademia Wiedzy o Tatarach Polskich (17 ; 2015 ; Sokółka)
* Tatarzy - kultura
* Osowicze (gm. Wasilków, pow. białostocki) - imprezy - 2015 r.
________________________________________
Program MAKWWW, wersja 1.44 z dnia 16.05.2011 (LINUX)
Program opracowany przez:   Właściciel programu:
Biblioteka Narodowa
Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego
Zakład Technologii Informatycznych   Białystok, ul. Kilińskiego 16
al. Niepodległości 213   
02-086 Warszawa   

http://katalog.ksiaznicapodlaska.pl/cgi-bin/region_03//makwww.exe?BM=01&IM=01&WI=DROZDOWSKAbMICHALINAb1932&NU=08&MA1=rozwi%F1
dostęp: 30.10.2018

[Leonard Drożdżewicz]

 Bojarzy hospodarscy w badaniach prof. Henryka Lulewicza (1950-2019)

   Dorobek badawczy prof. Henryka Lulewicza, uwzględniający  bojarów hospodarskich w dziejach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego,  prezentowany był na łamach kwartalnika ,,Znad Wilii" [Leonard Drożdżewicz: KRESOWE DZIEJE – ZAWSZE WIERNI RZECZYPOSPOLITEJ, ,,Znad Wilii", nr 2 (54) z 2013 r., s. 111-112] .
   Prof. Henryk Lulewicz w czasie letniej kwerendy w 2012 roku w archiwach Wilna, wpadł na trop niejakiego ,,Bojarina gospodarskiego Mikołaja Droższa, który: ,,objawił bojarin gospodarskij Mikołaj Drożcza z bratieju swojeju, sztoż pozywał paniu Zofiju Stanisławowu Wesztortowicza pered swjatym Petrom za dwe nedieli" -  (brzmienie w trasliteracji na alfabet łaciński;  fragment przedmiotowego dokumentu w oryginale – w alfabecie cyrylickim) [Russkaja Istoriczeskaja Biblioteka, Seria publikacji źródłowych -  pt.: Russkaja  Istoriczeskaja Biblioteka, jeszcze z carskich czasów, która zawiera także  najstarsze księgi Metryki Litewskiej. Tom XX tegoż RIB (Petersburg 1903) obejmuje pełny tekst trzech pierwszych ksiąg dekretów, sądu dwornego samego Zygmunta Starego, bądź jego urzędników litewskich z lat 1506-1524. Ww. pojedyncza informacja o potencjalnym przodku.  Dokument w publikowanej tam 3. księdze spraw sądowych Metryki Litewskiej pod numerem 177 jest wprawdzie niedatowany, ale sąsiednie wskazują, że pochodzi z czerwca 1521 roku. Treść w skrócie dotyczy faktu, iż przed sądem  marszałka ziemskiego, starosty drohickiego i słonimskiego Jana  Mikołajewicza Radziwiłła stawił się dwa tygodnie przed Św. Piotrem – ww. Mikołaja Droższa].
   W nowym tomie Metryki Litewskiej wydanej niedawno w Wilnie pt.: ,,Lietuvos Metrika. Knyga Nr. 37 (1552-1561)", Vilnius 2011, s. 217-220, znajduje się bardzo ciekawy dokument zawierający kolejne ślady historyczne: Księga wpisów (inskrypcji) z czasów Zygmunta Augusta, zawiera potwierdzenie tegoż króla (data; w Wilnie, 18 maja 1558 r.) dla bojarzyna hospodarskiego Klimunta Borysowicza Drożdczy (w oryginale ruskim: Drożdcza) na dwa inne dokumenty, przytoczone w całości. Pierwszy z nich to kupno przez Drożdżę za 212 kop groszy litewskich majętności ziemskiej w pow. grodzieńskim od Szymka Andrejewicza Sopoćka, mianowicie połowy jego posiadłości na Świsłoczy i w PodNiecieczy (data: w Zblanach, 5 czerwca 1555 r.). Drugą część tychże dóbr ziemskich o wartości 100 kop groszy litewskich dla Drożdzy i jego żony Eufrozyny z Nowickich podarował mu jego teść dworzanin hospodarski Mikołaj Nowicki jako bliskość swojej z kolei żony Katarzyny Sidorowny z Iwankowskich w zamian za zrzeczenie  obojga z pretensji do innych dóbr spadkowych (data: w Lidzie, 1 lutego 1556 r.).

                                                                               Leonard Drożdżewicz


  Profesor Henryk Lulewicz.png

[Rafał Jurowski]

Dzień Dobry,

Drobna uwaga. Oryginalne księgi Metryki Litewskiej znajdują się w Archiwum RGADA w Moskwie.
W Państwowym Archiwum Historycznym w Wilnie (LVIA) znajdują się kopie Metryki Litewskiej na mikrofilmach,

Sygnatura PRZYWILEJU KRÓLA WŁADYSŁAWA IV WAZY Z 1633 R.

to w Archiwum RGADA: F.389, ML k.106, str. 334 v, 335

a sygnatura kopii w archiwum LVIA  F. MKF-2, opis 1, dzieło 106 (334v-335).

Pozdrawiam
Rafał Jurowski

[Leonard Drożdżewicz]

Źródłowym potwierdzeniem wielowiekowej obecności bojarów hospodarskich Drożdżów w Dolinie Łosośny – w okolicy Puciłki są 3 skany sejmowej Rewizji Generalnej do Ekonomii Grodzieńskiej z roku 1679 i 1680 (oryginał w Ossolineum we Wrocławiu – 5620). Dokument dotyczy rozgraniczenia gruntów wsi: Molawice alias Puciłki (a więc między innymi nieruchomości należących do Drożdżów) i Bahonniki (Bohoniki). Potrzeba przeprowadzenia takich ustaleń zaistniała w 1679 roku, kiedy to pod Sokółką, w tym w Bohonikach (graniczących przez las z okolicą szlachecką Puciłki), osiedliły się tatarsko-lipkowskie rodziny podkomendnych rotmistrzów: Kieńskiego, Olejewskiego i Sieleckiego.













 



 





 

    Powyższe sejmowe (zatem najwyższej rangi prawnej) rozgraniczenie dóbr ziemskich pucilskich Drożdżów z ziemiami bohonickimi świadczy, że Drożdże (niemający w tym czasie potwierdzonego w Rzeczypospolitej szlachectwa) dzierżyli swoje grunta na prawach zbywalnych i dziedzicznych, a zatem na prawach pełnej własności. Oznacza to więc, że byli rzeczywistymi posesjonatami. Pozycja własnościowa Drożdżów tłumaczy częsty fakt ich ożenków ze szlachciankami (a na dawnej Grodzieńszczyźnie małżeństwa między szlachcianką i nieherbowym należały do rzadkości).
O tym, jakie ryzyko niósł ze sobą eksperyment sąsiedztwa chrześcijan i muzułmanów na zachodnich rubieżach Wielkiego Księstwa Litewskiego, świadczą – odnalezione w archiwach Grodna na początku obecnego stulecia przez profesora Józefa Maroszka z Uniwersytetu w Białymstoku – akta sprawy sądowej z końca XVIII wieku. Grodzieński trybunał przyglądał się incydentowi zbrojnego łupieskiego napadu bohonickich Tatarów na Drożdżów z Puciłek, powracających zapewne z sokólskiego jarmarku. Do zdarzenia doszło na drogowym przesmyku leśnym, na szlaku z Sokółki do Puciłek. Nasi niedawni wojenni sojusznicy napadli na nieherbowych Drożdżów. Zapewne mieli przy tym nadzieję, że ujdzie im to płazem lub spotka ich stosunkowo niska kara. Przewidywania te były zresztą całkiem uzasadnione, jeśli weźmiemy pod uwagę przepisy ówczesnego prawa. Napastnicy nie przewidzieli jednak, że Drożdże mogą liczyć na to, że w sądzie w ich obronie stanie herbowa szlachta – sąsiedzi Puciłowscy.
    Ów gest solidarności dowodzi, że hipoteza mówiąca o wspólnej migracji rodów Puciłkowiczów i Drożdżów ze wschodu (dokładnie: ,,z ziemi siewierskiej niedaleko Smoleńska") na zachód na przełomie XV i XVI wieku, w obronie przed toporem kniaziów moskiewskich Iwanów i Wasylów. Tylko wspólny los wygnańców siewierskich, który rzucił ich na granice ówczesnego rusko-litewskiego świata, tłumaczy niezwykłą jedność starego ruskiego bojarstwa (przedzielonego już granicami stanowymi), któremu przyszło żyć w Dolinie Łosośny (od ponad pięciuset lat po dzień dzisiejszy), otoczonego skupiskami całkowicie obcych im wówczas nacji i religii.
    Fundamentalne znaczenie dla rozwikłania zagadki pochodzenia rodu Puciłowskich, a pośrednio i Drożdżów – DROŻDŻEWICZÓW ma następujący wpis do Metryki Litewskiej: Renovatia Przywileju Puciłkom na cztery włoki w Molawicach w Leśnictwie Kryńskim (Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie, F.389, ML k.106, str. 334 v, 335). Czytamy tam:

WPIS DO METRYKI LITEWSKIEJ
Renovatia Przywileju Puciłkom na cztery włoki w Molawicach w Leśnictwie Kryńskim

Władysław IV Król [...]

Oznajmujemy tym Listem naszym, komu to wiedzieć należy, iż co Św. Pamięci Królowie Ichmości Zygmunt y August, Puciłkowiczom Bojarom w nagrodę odiętey im oyczyzny przez Kniazia Wielkiego Moskiewskiego Putyłowo nazwaney w Ziemi Siewierskiej niedaleko Smoleńska leżącey, włok cztery w Molawicach na wolności szlacheckiey osobliwemi Przywilejami swemi dać y conferować raczyli. A potem takowe Przywileia oryginalne y z inszemi munimentami [potwierdzeniami – przyp. mój, L.D.], tym że Puciłkowiczom przez ogień zgorzały, iako Protestatia ich oto w księgach grodzkich Grodzieńskich zaszła przed nami y Actami Cancelariey naszey pokładana szerzey w sobie opiewa. Tedy suplikowali nam Paweł, Trochim, Wasko y Siemion Puciłkowie Bojarowie, abyśmy ich przy tych czterech włokach przy wsi na tey Molawice w Puciłkach w Leśnictwie Kryńskim będących zachowali y prawo dawne im na te dobra służące odnowili, stwierdzili y na wolności Szlacheckiej uwolniwszy te włóki y ich samych iako dzierżących od wszelakich powinności, czynszow, płatow y ciężarow krom służby wojenney, podług dawnego zwyczaju y że w łowy, przy bytności naszej iść mają. I na potomne czasy zostawali łaskawieśmy y się do tego na przyczynę Panów Rady Urzędników Dworu naszego skłonili, y te włóki od wszelakich powinności, Czynszow, Płatow y ciężarów uwalniamy y na wolności Szlacheckiej pomienionym Puciłkom y Potomkom ich daiemy y conferujemy. Tak jednak aby conditiey y powinności wyżej strony służby Woienney y łowów opisaney dosie czynili y przysięgę o zgorzenie Przywileiow w Urzędzie należnym iako prawo ukaże uczynili. Na co dla lepszej wiary ręką się naszą podpisawszy Pieczęć Wielkiego Xtwa Litewskiego przycisnąć rozkazaliśmy.

Dan w Grodnie dnia dwudziestego piątego mca maia Roku Pańskiego Tysiąc sześć set trzydziestego trzeciego. Panowania naszego Polskiego pierwszego, Szwedzkiego wtórego roku. [25.05.1633r.]

Vladislaus Rex

Powyższy dokument wyraźnie świadczy, że bojarowie Puciłkowiczowie umknęli (i zapewne po dziś dzień figurują w kremlowskich spisach bojarstwa, które odmówiło złożenia przysięgi na wierność Wielkiemu Kniaziowi Moskiewskiemu) na rubieże dawnej Litwy, na zachód od starożytnego Grodna (na ostatnie wolne wówczas tereny dziewiczej puszczy pogranicza litewsko-mazowiecko-podlaskiego, jak zaznacza prof. Henryk Lulewicz). W ten sposób unieśli oni głowy spod moskiewskiego topora Iwana III, Wasyla III, Iwana IV Groźnego, z ziemi siewierskiej, która pierwsza padła ofiarą agresji wiarołomnego sąsiada Moskwicina pod koniec XV wieku. Zapewne z Puciłkowiczami wyruszyli razem ich ziomkowie – bojarowie Drożdżowie. Prawdopodobnie członkowie tych dwóch rodów wspólnie zasiedlili przed ponad pięciuset laty (z nadania króla Zygmunta Augusta) Dolinę Łosośny w górnym jej biegu – u źródeł. Cztery włoki w Molawicach (należących wówczas do Leśnictwa Kryńskiego) – wieś Puciłki – miały stanowić rekompensatę za odebraną im przez Kniazia Wielkiego Moskiewskiego ,,ojczyznę" – ,,Putyłowo nazwaney w Ziemi Siewierskiej niedaleko Smoleńska". Puciłkowiczowie – Puciłowscy (herbu Junosza) wywiedli i utrzymali do końca swoje wolności szlacheckie, natomiast bojarzynowie gospodarscy Drożdżowie z jakichś przyczyn nie zdołali utrzymać przywilejów szlacheckich dawnego WXL. W grodzieńskich aktach sądowych (badanych przez przywoływanego prof. Józefa Maroszka), pojawiają się oni – poczynając od końca XVIII wieku – jako wolni nieherbowi posesjonaci, w rękach których znajduje się niemal połowa gruntów Puciłek, i którzy to żyją w sąsiedzkiej zgodzie z herbowymi bojarami Puciłkowiczami – Puciłowskimi.
Zapewne w owych wspólnych korzeniach dwóch rodów należących do starego średniowiecznego ruskiego bojarstwa, przygarniętych przez Wielkie Księstwo Litewskie (zapewne za położone mu zasługi) i wiernie służących Rzeczypospolitej przez ponad pół tysiąclecia, szukać należy wyjaśnienia powyższego fenomenu pokojowego i pełnego życzliwości współżycia wolnej ludności herbowej i nieherbowej na kresach dawnej Litwy.
                                                            Leonard Drożdżewicz

Leonard Drożdżewicz: KRESOWE DZIEJE – ZAWSZE WIERNI RZECZYPOSPOLITEJ, ,,Znad Wilii", nr 2 (54) z 2013 r., s. 109-118.

Leonard Drożdżewicz, Znad Wilii - 2013, nr 2, katalog.ksiaznicapodlaska.pl [dostęp 2017-10-07].

http://katalog.ksiaznicapodlaska.pl/cgi-bin/region_03//makwww.exe?BM=01&IM=01&WI=DROZDOWSKAbMICHALINAb1932&NU=08&DD=1

https://pl.wikipedia.org/wiki/Puci%C5%82ki

https://pl.everybodywiki.com/Leonard_Dro%C5%BCd%C5%BCewicz

[Sławomir Olczyk]

W nowym tomie Metryki Litewskiej wydanej niedawno w Wilnie pt.: ,,Lietuvos Metrika. Knyga Nr. 37 (1552-1561)", Vilnius 2011, s. 217-220, znajduje się bardzo ciekawy dokument zawierający kolejne ślady historyczne: Księga wpisów (inskrypcji) z czasów Zygmunta Augusta, zawiera potwierdzenie tegoż króla (data; w Wilnie, 18 maja 1558 r.) dla bojarzyna hospodarskiego Klimunta Borysowicza Drożdczy (w oryginale ruskim: Drożdcza) na dwa inne dokumenty, przytoczone w całości. Pierwszy z nich to kupno przez Drożdżę za 212 kop groszy litewskich majętności ziemskiej w pow. grodzieńskim od Szymka Andrejewicza Sopoćka, mianowicie połowy jego posiadłości na Świsłoczy i w PodNiecieczy (data: w Zblanach, 5 czerwca 1555 r.). Drugą część tychże dóbr ziemskich o wartości 100 kop groszy litewskich dla Drożdzy i jego żony Eufrozyny z Nowickich podarował mu jego teść dworzanin hospodarski Mikołaj Nowicki jako bliskość swojej z kolei żony Katarzyny Sidorowny z Iwankowskich w zamian za zrzeczenie  obojga z pretensji do innych dóbr spadkowych (data: w Lidzie, 1 lutego 1556 r.).

                                                                              Leonard Drożdżewicz

 
  Profesor Henryk Lulewicz.png

Szanowny Panie.

Jeśli chodzi o tego Klimenta Borysowicza warto zajrzeć do AVAK XXI, s. 118, 142, 144, 145, 149, 150, 235, 333, 334.

Pozdrawiam serdecznie.